Kennisoverdracht & Publicaties
Diverse publicaties over hergebruik van gebouwen
In de periode van 2006 tot 2015 zijn werknemers van Agora Europa betrokken bij diverse projecten rond het hergebruik van oude gebouwen. Dat begint met een publicatie over het werk van twee bouwmeesters: vader Joop en zoon André van Stigt. Zij zijn Bouwmeesters met Draagvlak omdat zij een volledige controle nastreven over het hergebruik van de gebouwen (inclusief de financiële aspecten) en die niet overlaten aan projectontwikkelaars.
En zij hebben draagvlak omdat zij altijd werkzaam zijn in nauw overleg met de bewoners en omwonende actiegroepen die net als zij ijveren voor behoud van karakteristieke gebouwen in het stadsbeeld.
Om die gebouwen meer toegankelijk te maken voor een breder publiek publiceert Annemarie Wijn de gids Nieuw Leven voor oude gebouwen voor voetgangers, fietsers en boten.
De aanpak van het hergebruik van oude gebouwen in diverse steden wordt belicht in de publicatie Nieuw Leven in Meer Gebouwen, die tevens als cursusboek wordt gehanteerd voor gastcolleges. Dit boek omvat tevens de resultaten van de twee campagnes Nieuw Leven voor Oude Gebouwen die Agora Europa organiseerde in de jaren 2007 en 2009 (Zie ook: 2007 en 2009 CAMPAGNES NIEUW LEVEN VOOR OUDE GEBOUWEN)
Daarna volgt nog de publicatie Oude gebouwen met smaak over 58 oude gebouwen in Amsterdam die worden hergebruikt voor horecabedrijven.
De serie publicaties wordt beëindigd met een analyse en beschrijving van het meest omvangrijke hergebruikproject Nieuw Leven in de Hallen, de transformatie van de zeven voormalige fabriekshallen van het Gemeentelijk Vervoerbedrijf van Amsterdam in de Kinkerbuurt. Zie ook: 2011-2015 NIEUW LEVEN IN DE HALLEN). Het boek is geschreven door Eisse Kalk. De auteur is hier jarenlang bij betrokken geweest als bestuurslid en voorzitter van het bestuur van de TROM (de Tramremise Ontwikkelingsmaatschappij.)
Bouwmeesters met Draagvlak: 2006
Eisse Kalk beschrijft op basis van interviews met direct betrokkenen meer dan 20 restauratie- en hergebruikprojecten van architectenbureau van Stigt. Zowel de architectonische en bouwkundige kwaliteiten van de gebouwen worden belicht als de wijze waarop deze vaak met sloop bedreigde gebouwen zijn gerestaureerd. Daarin spelen actieve burgers en -buurtcomités vaak een belangrijke rol. Het boek sluit af met een pleidooi voor herwaardering van het bouwmeesterschap in de architectenopleiding en aanbevelingen voor meer samenwerking tussen initiatiefnemers, bewoners en gebruikers en overheid en private partijen. Het project ontvangt een subsidie van het Stimuleringsfonds Architectuur en is begeleid door een commissie die bestaat uit Fons Asselbergs, Rijksadviseur voor Cultureel Erfgoed en oud-directeur van de Rijksdienst Monumentenzorg, Jaap van Rijs, project-ontwikkelaar en steden-bouwkundige en André Thomsen, hoogleraar woningverbetering en beheer aan de TU Delft.
Nieuw Leven voor Oude Gebouwen: 2007
Deze gids, geschreven door Annemarie Wijn, bevat 5 wandel- en fietsroutes en 3 vaarroutes langs gerestaureerde en hergebruikte gebouwen in Amsterdam. Het geeft een overzicht van gebouwen die door architectenbureau van Stigt zijn gerealiseerd en een groot aantal vergelijkbare projecten van andere restauratiearchitecten. Van ieder gebouw wordt de oorspronkelijke architect en bouwstijl aangegeven en worden de voornaamste aspecten van restauratie of hergebruik belicht. De gids biedt een overzicht van alle bouwstijlen die in de afgelopen zeven eeuwen in Amsterdam zijn gebruikt. Deze worden geplaatst in een overzicht van de historische ontwikkeling en groei van de stad Amsterdam. De gids is in september 2006 uitgekomen, en beleeft in mei 2007 reeds haar eerste herdruk. Wegens groot succes volgt in 2007 een Engelse versie, A New Life for Old Buildings.
Nieuw Leven voor Meer Gebouwen: 2010
Nieuw Leven voor meer Gebouwen is een boek over de alledaagse praktijk en historie van hergebruik van verschillende categorieën gebouwen en gebieden: kantoren, kerken, scholen, fabrieksgebouwen, ziekenhuizen en badhuizen, pakhuizen en kazernes.
Het boek, dat is geschreven door Eisse Kalk m.m.v. Jephta Dullaart en Welmoed van Ramshorst, bevat vele aanbevelingen om hergebruik sneller en effectiever aan te pakken op basis van twee uitgangspunten. Hergebruik moet leiden tot maatschappelijke meerwaarde en samenwerking is nodig tussen alle betrokkenen.
Meer dan vijftig ervaringsdeskundigen zijn geïnterviewd: initiatiefnemers, marktpartijen, bestuurders, projectleiders, actieve bewoners en gebruikers. Het boek bevat tevens de resultaten van twee campagnes Nieuw Leven voor Oude Gebouwen waar meer dan 7.500 Amsterdammers aan hebben deelgenomen.
Eisse gebruikt het in de jaren daarna als cursusboek voor werkcolleges over Herontwikkeling en Hergebruik voor part-time praktijkopleidingen Erfgoed aan de Hogeschool Utrecht.
Oude Gebouwen met Smaak: 2012
De gids Oude gebouwen met smaak is samengesteld door architectuurhistorica Annemarie Wijn als eerbetoon aan de vele initiatiefrijke ondernemers die via zelfwerkzaamheid of ondersteund door creatieve architecten een oud gebouw een nieuw leven hebben bezorgd. Hergebruik van een pand tot een horeca-bestemming levert een dubbele bijdrage aan de leefbaarheid van een straat of buurt of stadsdeel. Het gaat de verloedering tegen en het biedt een welkome ontmoetingsplaats aan bewoners van een buurt en bezoekers uit de stad.
Oude fabrieken, pakhuizen en badhuizen zijn getransformeerd tot chique, stoere en romantische eetgelegenheden. In voormalige bedrijfsloodsen, garages, scholen en kantoren zijn tegenwoordig de meest trendy restaurants te vinden. Vele musea en cultuurgebouwen zijn gehuisvest in voormalige kloosters en kerken en hun restaurants zijn zonder uitzondering sfeervol en smaakvol ingericht.
De publicatie omvat beschrijvingen van de transformatie van 58 historische gebouwen in alle delen van Amsterdam tot restaurants en horecabedrijven. Van ieder restaurant zijn tevens gegevens opgenomen over de aard van de keuken, de menu´s, de prijzen, openingstijden en de sfeer die u aantreft. Het boek is gepresenteerd in de voormalige kapel van Hotel Arena, waar we gastvrij zijn ontvangen door de Amsterdam Village Company de organisatie die door Paul Hermanides is opgericht en die inmiddels in vijf oude gebouwen een horecabedrijf exploiteert.
Nieuw Leven in de Hallen: 2015
Bij de officiële opening van de Hallen wordt het boek Nieuw Leven in de hallen gepresenteerd. Het boek is vervaardigd door het “vaste” Agora team: Kanika Frings (ontwerp en lay-out, Carmen Flagiello (selectie van illustraties), Annemarie Wijn (eindredactie) en Eisse Kalk (teksten). Het boek is rijk geïllustreerd met tijdsbeelden en plannen uit de geschiedenis van de voormalige tramremise en de lange periode van plannen maken voor hergebruik.