Trainingen en cursussen
 
 
“De burger is iemand die deelneemt aan het maatschappelijk
leven, door beurtelings geregeerd te worden en te regeren.”


-  Aristoteles
 
 
   
 

De herontwikkeling van het terrein waarop de Heineken brouwerij was gevestigd in het Amsterdamse stadsdeel de Pijp is het eerste interactieve participatieproject geweest waar Agora bij betrokken is geweest. Die betrokkenheid was bijzonder omdat met de middelen die Annemarie Wijn verkreeg voor haar werkzaamheden als projectbegeleider, door haar zijn ingebracht als startkapitaal voor de stichting die in 1990 is opgericht.
Het project zelf omvatte een periode van 10 maanden waarin de open werkgroep Heinekenterrein onder leiding van Eisse Kalk, destijds hoofd van het Bureau bestuurscontacten van de gemeente Amsterdam, een stedenbouwkundig plan en een financieel programma van eisen heeft opgesteld voor de herontwikkeling van het Heinekenterrein. Dit heeft uiteindelijk geresulteerd in de aanleg van het Marie Heinekenplein met een bouwplan van hoge bebouwing van woningen en kantoren met onderin winkels en een grand café. In het bouwplan is 2000 m2 vloeroppervlak gerealiseerd tegen een lage huurprijs voor sociaal-culturele doeleinden. Daar is uiteindelijk de Balletacademie in gevestigd.

 

Heinekenplein-plan

Voordat het zover was zijn eerst in en door de Open Werkgroep de uitgangspunten voor het bouwplan doorgesproken en vastgesteld. In die werkgroep hadden zitting de vertegenwoordiger van de Heineken brouwerij, de heer Piet Kranenburg (de later voorvechter van hergebruik van het Olympisch Stadion), vertegenwoordigers van het stadsdeel en van de woningcorporaties uit de Pijp, diverse bewonersgroeperingen, ondernemers en marktkooplieden van de nabijgelegen Albert Cuyp en sociale en culturele instellingen die in de buurt actief waren.

Heinekenplein overleggroep

Open werkgroep Heinekenplein-plan

De open werkgroep was in het leven geroepen nadat de stadsdeelraad het oorspronkelijke plan van het Dagelijks Bestuur van de Pijp had verworpen om een keuze te maken uit één van de vijf voorstellen van projectontwikkelaars die door Heineken waren uitgenodigd om met voorstellen te komen. De deelraad gaf aan het DB de opdracht mee een open planproces in overleg met alle betrokken groeperingen te ontwikkelen. Eisse Kalk kreeg het verzoek dat proces te ontwerpen op basis van gesprekken met alle betrokkenen.
In de eerste fase zijn de uitgangspunten voor het bouwplan opgesteld. Er blijken twee alternatieven te zijn: het plan met een musicaltheater (ja, ook toen al van Joop van der Ende) en het zgn. pleinplan van bewonersgroepen uit de buurt die woningen, winkels en sociaal-culturele bestemmingen wilden realiseren met kantoren aan de Stadhouderskade. Het Dagelijks Bestuur en de deelraad besluiten een derde alternatief er aan toe te voegen: een combinatie van de beide voorgaande plannen.
In de daarop volgende fase komen twee combinaties van projectontwikkelaars/beleggers aanschuiven voor de discussies die steeds in de openbaarheid zijn gevoerd. Zij geven met behulp van architecten en adviseurs en tekeningen aan hoe zij de twee alternatieven (een plan met een musicaltheater en het “pleinplan” zouden willen realiseren. Zij worden uitgenodigd daarvoor ook de financiële consequenties in beeld te brengen (via taartpunten waarin de inkomsten en uitgaven in % zijn opgenomen). Wout Meijer, ex-voorzitter van de NEPROM (de Nederlandse organisatie van projectontwikkelaars) wordt uitgenodigd om namens alle betrokken de plannen op zijn financiële aspecten door te rekenen en aan te geven of de berekeningen voldoende realistisch zijn.
Uiteindelijk worden beide alternatieven uitgewerkt in stedenbouwkundige plannen en in financiele programma’s van eisen en aan de deelraad voorgelegd. In de financiele onderhandelingen bleek het mogelijk uit een totale investering van ca. 50 miljoen gulden een bedrag van 2 1-2 mln. opzij te zetten voor het sociaal fonds werkgelegenheid voor de Pijp en 2000 m2 vloeroppverklak voor fl 80 –m2 te realiseren voor een sociaal/culturele bestemming.

Tot een echte keuze is het niet meer gekomen omdat op het laatste moment bleek dat Joop van der Ende niet bij machte was een financier te vinden voor zijn plan. Het zgn. pleinplan is uiteindelijk gerealiseerd.